1978KO ESPAINIAKO KONSTITUZIOAREN HIRUGARREN ERREFORMA

Oposiziogile agurgarria:

2024ko otsailaren 17ko BOEn argitaratu da Espainiako Konstituzioaren 49. artikuluaren erreforma, 2024ko otsailaren 15ekoa, eta argitaratu zen egunean bertan jarri zen indarrean.

Erreforma horrek Espainiako Konstituzioaren 49. artikuluak honela dio: “Botere publikoek gauzatuko dute elbarri fisiko, sentsorial eta psikikoak aurreikusteko, tratatzeko, errehabilitatzeko eta integratzeko politika, eta behar duten arreta espezializatua emango diete, eta bereziki babestuko dituzte, titulu honek herritar guztiei ematen dizkien eskubideak baliatzeko”.

“1. Desgaitasuna duten pertsonek benetako eta egiazko askatasun- eta berdintasun-baldintzetan baliatzen dituzte titulu honetan aurreikusitako eskubideak. Legeak arautuko du ekitaldi horretarako beharrezkoa den babes berezia.
2. Botere publikoek desgaitasuna duten pertsonen autonomia pertsonal osoa eta gizarteratzea bermatzen duten politikak bultzatuko dituzte, mundu osoan irisgarriak diren inguruneetan. Era berean, beren erakundeen parte-hartzea sustatuko dute, legeak ezartzen duen moduan. Bereziki zainduko dira emakumeen eta desgaitasuna duten adingabeen premia espezifikoak. ”

Aldaketa horren bi ohar garrantzitsuenak honako hauek dira: “minusbaliatuak” tartekiaren ordez “desgaitasuna duten pertsonak” jarriko da, eta “bereziki zainduko dira emakumeen eta desgaitasunen bat duten adingabeen behar espezifikoak”.

Arauaren eduki osoa pdf formatuan ikus dezakezu esteka honetan: Espainiako Konstituzioaren 49. artikuluaren erreforma.

Erreforma-saiakera asko egin diren arren, prozedura ez da batere malgua, eta eskatutako gehiengo zabalen ondorioz, bi aurrekari baino ez daude: lehena, 1992an, eta bigarrena, 2011n.

Lehen erreforma, 1992

Maastrichtek Europar Batasunaren Tratatua sinatu zuen. Tratatu horrek «europar herritartasunaren» kontzeptua sartzen zuen, eta estatu kideetan eskubide jakin batzuk aitortzen zizkion. Besteak beste, Espainiako Estatuan bizi ziren Europar Batasuneko beste herrialde batzuetako pertsonek botoa emateko eta udal-hauteskundeetan botoa emateko eskubidea zuten.

Hala ere, Espainiako Konstituzioaren 13.2 artikuluak sufragio aktiboa baino ez zuen onartzen (Europar Batasuneko atzerritarrak ezin ziren hautagai izan), eta, beraz, «eta pasiboa» hitzak soilik gehitu behar zitzaizkion testuari, Konstituzioaren testua 1992ko abuztuan aldatuta.

Bigarrena, 2011

2011n, José Luis Rodríguez Zapateroren agintaldian, Espainiako Estatuak 2008ko krisi ekonomikoa jasan zuen. Bruselak estatu kideek beren gain hartutako zorra ordainduko zela ziurtatzeko eskakizunaren aurrean, alderdi batzuek Konstituzioaren 135. artikulua erreformatzea adostu zuten. Abuztuan izapidetutako erreforma 2011ko irailean jarri zen indarrean.

Nola aldatzen da gure Konstituzioa?

Arauak (169. artikulua) berariaz aipatzen du ezin dela aldatu gerraren testuinguruan edo alarma- edo salbuespen-egoeretan.

Hortik aurrera, erreformek adostasun zabala izan behar dute, bi ganberen 2/3 edo 3/5eko gehiengoekin, kasuaren arabera.

Bi erreforma-bide ezartzen dira, egin nahi diren aldaketen arabera: arrunta, aldaketa minimoetarako edo partzialetarako. Bestea, «prozedura astunduarena», erabateko berrikuspena dakarten edo funtsezko gaiei eragiten dieten erreformetarako erreserbatuta dago. Bi kasuetan, Konstituzioak jasotzen du aldaketa erreferendum bidez egin daitekeela, eta prozedura astunduaren kasuan nahitaezkoa dela.